MET 2020-GEOPOL.OVERZICHT MAAK IK "GEOPOL. VR VL"
2 0 2 0 – G E O P O L I T I E K O V E R Z I C H T
C O V I D -1 9 E N Z I J N G E V O L G E N
Einde 2020 hebben we geteste vaccins voor Covid-19 . Tegen de zomer zou heel Vlaanderen ingeënt zijn. Maar hoelang beschermen die vaccins ? Trekken de antilichamen al opnieuw weg na 2 maanden, zoals bij genezen Covid-patiënten werd vastgesteld ? Moeten we dan om de zoveel maanden opnieuw ingeënt worden ? En blijven ingeënte mensen besmettelijk ? Want anders kan men, ook bij voldoende inenting, tegen de zomer van 2021 de ophokking nog altijd niet opheffen.
Mogelijk valt de macro-economisch schade mee. De 1e ophokking in maart en april 2020 zou het Belgische (Vlaamse) bbp tijdens het 2e kwartaal met 10 % hebben doen krimpen, de 2e ophokking zou vanaf oktober 2020, na de heropleving in het 3e kwartaal, het bbp in het 4e kwartaal slechts met 1 % verminderd hebben (Trends/The Economist, 24 dec ’20). Wereldwijd zal de economie blijven genieten van een laag rentepeil. De verschuldigingsgraad van de Westerse regeringen is door de Covid-steun dermate hoog dat de centrale banken de rente laag zullen houden (Trends/The Economist, 24 dec ’20). Het einde van de ophokking zal een inhaalvraag uit-lokken. En de overlevende firma’s zullen dan kunnen genieten van het wegvallen van hun zwakkere mededingers.
Micro-economisch wordt het her en der somberder. Van zodra de ophokking en de steunmaat-regelen opgeheven worden (tehnische werkloosheidsuitkering, schuldherschikkingen) zullen flink wat zaken in de horeca, de detailhandel, het toerisme en de luchtvaartsector de deuren sluiten. De verschuldigingsgraad van de federale overheid (±120 % bbp) laat immers geen verdere steun toe. En de banken kunnen verlieslaters niet blijven steunen. Veel uitgesteld winkelen en verplicht toerisme in Europa en eigen land kunnen evenwel een stimulus verschaffen. Maar meer telewerk, teleleren en telewinkelen zal de detailhandel en de horeca in de stadscentra bijkomend treffen.
Onze levenswijze werd door Covid-19 immers gewijzigd. Veel mensen hebben de geneugtes van het thuis koken leren kennen, wat goedkoper en gezonder is. Velen leerden meer te wandelen en meer te fietsen, en meer hun eigen buurt te verkennen, wat opnieuw goedkoper en gezonder is. Het is onwaarschijnlijk dat dit na de ophokking zal wegebben. Veel mensen hebben veel meer zitten telewerken, teleleren, telewinkelen, televergaderen en telebankieren. Voor werkgevers is dit goedkoper, er is minder kantoorruimte vereist. Winkels en banken benodigen minder personeel. Bovendien wees onderzoek uit dat telewerkers meer renderen. Er gaat geen tijd of energie meer verloren met pendelen of met sociaal contact op het werk. Het pendelverkeer en de uitstoot van broeikassen nemen zo af. Ook dit zal na de ophokking waarschijnlijk blijvende gevolgen hebben.
H E T T R U M P I S M E B L I J F T V A N T E L
Trump kreeg tijdens de voorlaatste presidentsverkiezingen (nov 2016) een 63 miljoen stemmen achter zich, Hillary Clinton 66 miljoen (ze had minder kiesmannen). Tijdens de laatse verkiezing (nov 2020) kon Trump zo’n 74 miljoen kiezers bekoren, Biden 81 miljoen. Dat betekent dat Trump na 4 jaar regeren (2017-2020) 8 miljoen meer stemmen achter zijn naam kreeg. Nochtans geraak-ten zijn snelwegenvernieuwing en zijn muur met Mexico niet af, en maakte hij Obamacare niet ongedaan. Als isolationist trok hij soldaten terug uit Irak en Afghanistan, maar geraakte dieper verstrikt in Noordoost-Syrië. Covid-19 bestreed hij zwak, hij negeerde de ziekte en de maskers, en bagatelliseerde ze nadien. Hij schreef bleekwater voor (apr 2020). De VS werden zo verhoudings-gewijs het zwaarst geteisterde land ter wereld (4% wereldbevolking 332 mjn/7,7 mjd, 25% of 23,8 miljoen van 94,6 miljoen besmetten wereldwijd, Worldometer 17 jan 2021). Desalniettemin kreeg Trump meer steun ! Ook na de aanval van zijn aanhangers op het Kapitool (6 jan 2021) is het trumpisme verre van dood.
Veel traditionele juichen als persoon de meeste technische veranderingen wel toe, zoals de PC (1985), de zaktelefoon (1990), het internet en de zoekrobots (1995), de sociale media (2005), de smartphone en de streaming (2010). Maar het geheel van al die veranderingen is de traditionelen teveel. Ze willen een eenvoudige, minder veranderlijke samenleving. Maar de democratisering van het onderwijs, en de ontvoogding van de vrouw en de zuidelijke landen leveren meer weten-schappers, meer ingenieurs en meer uitvindingen op. Bovendien zijn die uitvindingen ingrijpender, en sneller, zodat alles veranderlijker en ingewikkelder wordt. De traditionelen reageren hierop door wantrouwen tegenover alle elites. Ze wantrouwen de geneeskundige elites, ontkennen Covid- 19 en laten Covid-19 zijn gang gaan, zoals in veel staten in het binnenland van de VS. Ze wantrouwen de mediatieke elites, en geloven Qanon dat stelt dat linkse Angelsaksers, op een geheim eiland, jonge meisjes misbruiken en doden, en baby’s offeren. Daartegenover staat dat de politiek correctheid in de media vaak selectieve en verdraaide waarheden produceert. En Trump is een genie in het misprijzen daaarvan. De traditionelen wantrouwen ook de politieke elites, en geloven Trump, die al jaren dagelijks een loopje met de waarheid neemt, en nu zijn verkiezingsne-derlaag ontkent, zonder bewijs van kiesbedrog, en afgewezen door rechtbanken van over heel de VS. Maar ook hier verklaart de obsessie van de elites met het politiek correcte veel. Dit is immers ook een vorm van misinformatie. De elites krijgen van de trumpisten een koekje van eigen deeg. Om de democratie te herstabiliseren moeten de democratieën de verzuchtingen van de traditionelen meer ernstig nemen, ook in Europa.
Aan verandering valt niks te verhelpen. Mensen zijn intelligent en scheppend, en alsmaar meer mensen krijgen de kans om intelligent en scheppend te zijn. Mogelijk moeten de elites die veranderingen gewoon méér duiden en een plaats geven. Wat ze onmiddellijk kunnen doen is het correcte denken afbouwen. Anders dreigen de democratie, de mensenrechten en de rechtstaat te verdwijnen. De correctheid versneld afbouwen zou de democratieën stabiliseren. Bemoedigend is dat het al eens gebeurde. Voor 2015 paste het in West-Europa niet te stellen dat personen van Marokkaanse afkomst niet ingeburgerd geraakten. Men wilde hen niet stigmatiseren. Na de fundamentalistische aanslagen van 2015 en 2016 in België, Frankrijk en Duitsland, bijna altijd door personen van Marokkaanse afkomst, was dat afgelopen. Marokkanen met naam en toenaam aanduiden als daders mocht plots wel. Toch moet de woede van de traditionelen gerelativeerd worden. Ze haten verandering, maar keuren alle kleine veranderingen op zich goed. Dat bleek met de Tea Party, Amerika’s traditionelen, die vanaf 2009 de financiën van de federale overheid wilden inperken. De meesten behoorden niet tot hoge inkomenscategorieën, en toen Trump Obamacare wilde afschaffen, waren het TeaParty-Republikeinen die op aanstoken van hun aanhang ervoor zorgden dat daar niets van in huis kwam (juli 2017). De Tea Party verwaterde. Mogelijk wordt de soep door de traditionelen niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend.
De globalisering boert achteruit. Covid-19 maakt dat we waarschijnlijk ook in de zomer van 2021 niet buiten Europa kunnen reizen. De toeristische sector in Latijns-Amerika, Afrika en Azië kreunt. De handelsoorlog tussen de VS en China vermindert hun verbondenheid. Tekorten van maskers en beschermende kledij begin 2020 toonden de EU aan dat delokaliseren naar China moet ophouden. En de EU moet vaststellen dat de VS onstandvastig worden (unilateralisme van Bush en Trump). Het is onwaarschijnlijk dat multilateralistische presidenten (Obama, Biden) telkens de posities (TTiP en TPP) van de VS herstellen. Feit ook is dat een autoritair China eco-nomisch groeit en Covid-19 overwon, en de sterkste Westerse democratie geen van beide kon.
De EU moet zelfstandiger worden, zeker militair. Maar al die vormen van deglobalisering zijn tijdelijk. Meer klimaatbewustzijn zwengelt de globalisering opnieuw aan. Een onafhankelijk Vlaanderen zal handig moeten schipperen met de globalisering, zowel ertegen in als ermee mee.
V L A A N D E R E N V S B E L G I Ë – R O M P S T A A T
Vlaanderen onafhankelijk ? Gunstige voortekenen in 2020 alleszins. Vlamingen domineerden de Belgische coronabestrijding. De nadruk van de Vlaamse regering op biotechnologie loonde. Alle gezaghebbende virologen en epidemiologen waren Vlamingen. Er was een Waal die vertaalde in het Frans. Hijzelf werkt op de KUL. Geen wonder dat Franstaligen deze in wezen Vlaamse voorschriften minder volgden en zo meer besmet geraakten.
Regeringsleider De Croo zou een belgicist zijn. Maar hij liet in 2010 de regering Leterme II vallen over Brussel-Halle-Vilvoorde. Zo lokte hij de federale verkiezing van 2010 uit waarin de N-VA in Vlaanderen de grootste partij werd. Nu krijgen twee Vlaams-nationalistische partijen de meeste stemmen in heel België. De Croo is overigens de eerste Belgische regeringsleider die in het buitenland Engels spreekt, geen Frans. Hij maakte dat goed door wel Frans te spreken met Macron. Franstaligen lopen weg van een België dat naar buiten niet Latijns en Franstalig. En De Croo haalde zijn vriend Frank Vandenbroucke van stal. Die werd in de SP.A gemarginaliseerd omdat hij vond dat een gebrek aan Franstalige verantwoordelijkheidszin de Sociale Zekerheid ondermijnde. En Vandenbroucke heeft het niet afgeleerd. Hij sprak het federale parlement toe met verwijzingen naar VRT-omroepster Martine Tanghe. Geen Franstalige weet wie Tanghe is. Voor Walen hetzelfde ! Geen wonder dat Franstaligen zich ongemakkelijk voelen.
Alain Mouton wil daarenboven niet dat België bij de “Club-Medlanden zoals Spanje, Italië en Frankrijk” terecht komt (Trends/The Economist, 24 dec ’20). Vlaanderens corona-voorschriften, Vlaanderens “belgicisten” en Vlaanderens misprijzen voor Frankrijk. Indien België blijft bestaan dat wordt het een soort Zwitserland, Germaans en noordelijk, met in het Zwitsers geval 3 kleine, La-tijnse minderheden, Frans-, Italiaans- en Romaanstalig. Maar maak u vooral niet ongerust. België blijft niet bestaan, ook niet als een 2e Zwitserland. Ook voor Belgiës Franstaligen wordt de Vlaamse onafhankelijkheid op termijn immers dé oplossing.
Vlaanderen slaat overigens een mooi figuur in deze hele coronacrisis. Het Duitse BioNTech-vaccin dat aan het Amerikaanse Pfizer toebehoort wordt voor heel Europa in Puurs in Vlaanderen geproduceerd. En een Vlaamse firma uit Genk, Essers, gespecialiseerd in farmalogistiek, voert dit vaccin uit naar 29 landen in Europa. Het VK begon zijn inentingen met een vaccin geproduceerd in Vlaanderen. Vlaanderen domineert hier de productie en de logistiek in Europa. Begin 2021 komt bovendien het anticorona-vaccin van de Vlaamse firma Janssen Pharmaceutica in Beersel uit, eigendom van het Amerikaanse Johnson§Johnson. En in 2022 komt het anticorona-vaccin van het Rega-instituut van de KUL uit. De verwachtingen zijn dat dit kan bewaard worden bij 2 tot 8 °C, slechts eenmaal moet toegediend worden, al beschermt na 10 dagen, beschermt voor het het leven, en bovendien beschermt tegen gele koorts en tegen andere covid-ziektes (Eos Wetenschap januari 2021).
H E T V L A A M S E N A T I O N A L I S M E S T E R K T A A N
Mijn verontschuldigingen, deze statistiek in het Wikipedia-artikel “Opinion polling for the 2024 Belgian federal election” bestaat alleen in het Engels, en skeletiek ook in het Frans, niet in het Nederlands, begrijpe wie begrijpen kan. De statistiek betreft de 3-maandelijkse peilingen naar de kiesintenties zoals afgenomen in opdracht van VTM en het Laatste Nieuws, RTL en Le Soir. Het aantal bevraagde Vlamingen is er wel beperkt tot een duizendtal.
Het gezamelijke aandeel van beide Vlaams-nationalistische partijen blijft hoog, van 44,1 % (verkiezing mei ’19) naar 47,6 % (sep ’19), 49,4 % (dec ’19), 48,7 % (mrt ’20), 47,7 % (jun ’20) en 49,3 % (sep ’20) om nu opnieuw te dalen tot 46,2% (dec ’20). De vereiste meerderheid voor een Vlaamse onafhankelijkheidsverklaring is er nog niet, maar ze ligt wel in het verschiet. Vraag blijft natuurlijk wanneer en of die meerderheid zal gebruikt worden.
MARCEL V. GUNST